Có rất nhiều yếu tố gây nên triệu chứng viêm mũi xoang, cụ thể như sau:

– Nhiễm nấm, virus, vi khuẩn:

Các loại nấm, vi khuẩn xâm nhập và phát triển trong các xoang làm tổn thương tế bào lông chuyển ở lớp niêm mạc xoang, chất nhầy bị ứ đọng khiến cho luồng không khí lưu thông bị cản trở, dẫn đến viêm nhiễm.

– Cơ địa dị ứng:

Những người thường hay bị dị ứng với thức ăn, hóa chất, thời tiết lạnh, phấn hoa, lông chó mèo, môi trường khói bụi,… rất dễ bị viêm mũi xoang. Nguyên nhân được cho là do tình trạng dị ứng khiến niêm mạc mũi bị phù nề, dẫn đến tắc các lỗ thông xoang gây nhiễm trùng xoang.

– Sức đề kháng kém:

Nếu trong trường hợp sức đề kháng bị suy yếu sẽ không thể thực hiện tốt chức năng ngăn chặn các tác nhân từ bên ngoài xâm nhập vào cơ thể, gây suy yếu niêm mạc hô hấp dẫn đến bệnh viêm mũi xoang và nhiều căn bệnh khác.

– Thói quen sinh hoạt, vệ sinh kém:

Mũi là bộ phận thường xuyên tiếp xúc với môi trường bên ngoài và dễ bị bám bụi bẩn. Cho nên, nếu người bệnh không vệ sinh cá nhân đầy đủ, sạch sẽ sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn tích tụ và phát triển bên trong, làm tăng nguy cơ viêm xoang và khiến bệnh tái phát. Bên cạnh đó, nếu bạn không thường xuyên rửa tay, rửa mặt, vi khuẩn sẽ nhân cơ hội vào mũi gây bệnh.

Việc vệ sinh kém sẽ khiến vi khuẩn có cơ hội vào mũi gây viêm nhiễm, dẫn đến viêm xoang

– Chấn thương:

Hoạt động hoặc chơi các môn thể thao như bóng rổ, bóng đá, bóng chuyền,… khiến cơ thể có khả năng bị chấn thương mạnh, tạo nên những vết bầm, tụ máu, phù nề, vùng mũi xoang có mảnh xương bị gãy dẫn đến bít lỗ thông dịch nhầy xoang.

– Bơi, lặn:

Bơi, lặn cũng là các tác nhân chủ yếu dẫn đến bệnh viêm mũi xoang bạn nên cẩn trọng. Chất clo có trong hồ bơi có tác dụng phụ là làm sưng tấy khoang mũi, dẫn đến viêm nhiễm mô, xoang mũi.

• Người có bất thường về cơ thể học như: Vẹo vách ngăn mũi, phì đại cuốn mũi, có polyp mũi…
• Người có tiền sử viêm nhiễm các cơ quan lân cận với xoang: Viêm mũi, viêm họng, viêm amydal, sâu răng, viêm tủy răng,…
• Người có tiền sử dị ứng là đối tượng dễ bị mắc viêm xoang
• Phụ nữ trong thời gian mang thai
• Người làm việc thường xuyên với nhiều trẻ em
• Người hút thuốc lá
• Bị hen suyễn
• Nhiễm trùng răng và nướu
• Người có hệ miễn dịch suy giảm dễ bị mắc viêm xoang hơn
• Tiếp xúc nhiều với môi trường ô nhiễm như khói thuốc lá, khói bụi, lông động vật…

Khi bị viêm mũi xoang, bạn sẽ gặp phải những triệu chứng như:

• Đau nhức đầu vùng trán, thái dương hoặc gò má.

• Ho dai dẳng, kéo dài, đặc biệt ho nhiều hơn vào ban đêm.

• Dịch mũi chảy xuống vùng họng, dịch có thể chuyển sang màu xanh hoặc vàng, có thể kèm mủ và có mùi hôi do vi khuẩn phát sinh.

• Bệnh nhân có thể bị nghẹt mũi, tắc mũi một hoặc cả hai bên mũi.

• Suy giảm khứu giác, khó khăn trong việc ngửi mùi, thậm chí không ngửi thấy mùi.

• Hơi thở có mùi hôi khó chịu, có cảm giác đau răng ở hàm trên.

• Ngứa mũi, nghẹt mũi và hắt hơi liên tục.

• Đau hoặc sưng xung quanh khu vực mắt, khiến tầm nhìn bị hạn chế.

• Sốt,…

Tình trạng viêm xoang có thể dẫn tới hàng loạt những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe của bệnh nhân. Nếu không nhận biết và chữa trị kịp thời sẽ để lại những ảnh hưởng nghiêm trọng cho sức khỏe.

Biến chứng viêm xoang tới mắt

Viêm ổ mắt:

Trên phần mặt của con người, ổ mắt được xác định là nơi gần với xoang, hai bộ phận này được ngăn cách bởi một lớp xương mỏng, khi không may bị viêm xoang thì bộ phận này cũng chịu ảnh hưởng không nhỏ. Tình trạng viêm ổ mắt thường xuất hiện một cách đột ngột, có những triệu chứng như sổ mũi, ngạt mũi, nhức đầu, phần mi bị sưng và có cảm giác đau nhức mắt. Tuy nhiên, nếu có biện pháp điều trị kịp thời, những triệu chứng này sẽ nhanh chóng biến mất.

Áp xe mí mắt:

Là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất. Người bệnh sẽ phải đối mặt với tình trạng đau, sưng và có cảm giác nóng đỏ.

Viêm tấy ổ mắt:

Lúc này, sẽ xuất hiện mủ trong ổ mắt của người bệnh, gây ra cảm giác đau nhói, sưng phù và không thể chuyển động được. Tình trạng sưng viêm có thể lan lên cả vùng thái dương.

Viêm gây thần kinh của thị giác sau nhãn cầu:

Nếu là viêm xoang cấp tính, sẽ có những vấn đề xấu xảy ra đối với thị lực của người bệnh nhưng sẽ nhanh chóng chấm dứt sau một vài tuần. Tuy nhiên, đối với trường hợp viêm xoang mạn tính người bệnh sẽ phải đối mặt với điều này khó khăn hơn. Khả năng nhìn mọi vật sẽ bị thu hẹp, khó phân biệt màu sắc, điều này sẽ gây ra những khó khăn trong công việc cũng như cuộc sống hàng ngày.

Bệnh viêm xoang được đánh giá là rất nguy hiểm vì nó ở vị trí gần với mắt và não bộ. Nếu không may gây nhiễm trùng xoang sẽ gây ảnh hưởng dọc theo đường mạch màu và hệ thần kinh. Trẻ em là đối tượng có nguy cơ cao phải gánh chịu những biến chứng ở mắt do bệnh viêm xoang gây ra so với người trưởng thành. 

Viêm xoang biến chứng mắt

Biến chứng viêm xoang gây ra cho vùng não

Những biến chứng mà bệnh viêm xoang gây ra cho mắt, bệnh lý còn có thể tác động đến não bộ của người bệnh như:

• Tình trạng nhiễm trùng não: Người bệnh sẽ phải đối mặt với những triệu chứng như co giật, tổn thương vùng não hoặc thậm chí là tử vong nếu tình trạng nhiễm trùng não lan ra các mô.

• Viêm màng não: Đây là nguyên nhân do sự xâm nhập của vi khuẩn có hại gây ra, áp xe não gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng như đột quỵ, tổn thương vĩnh viễn hoặc thậm chí là tử vong.

Biến chứng viêm xoang ở tai

Khoang mũi là một bộ phận được lưu thông với tai vì thế cho nên khi bị viêm mũi, dịch mủ có khả năng sẽ lan đến vùng tai của người bệnh, gây tổn thương. Tình trạng viêm tai giữa là biến chứng đặc trưng do bệnh viêm xoang gây ra đối với bộ phận tai. Nếu người bệnh không chủ động tìm đến bác sĩ để có phương pháp điều trị đúng cách, kịp thời có thể gây điếc vì dịch mủ gây ra những áp lực làm thủng màng nhĩ. Trẻ em là đối tượng có nguy cơ này bởi ống vòi tai còn ngắn, nằm ngang nên dịch mủ sẽ dễ tràn vào hơn.

Minh họa viêm tai giữa do viêm xoang

Biến chứng viêm xoang ở mạch máu

Mạch máu của người bệnh sẽ chịu những ảnh hưởng do biến chứng của viêm xoang như sau:

• Viêm tắc mạch máu ở xương trán, xương sọ: Có thể sẽ tiếp tục  lây lan sang những vùng xung quanh như xương đỉnh, thái dương. Lúc này, người bệnh sẽ có cảm giác đau nhức, có thể sưng vùng xương trán, hình thành nên áp xe ở mũi.

• Viêm tắc tĩnh mạch hang: Tình trạng này có thể sẽ xảy ra khá đột ngột, người bệnh cần có những sự chuẩn bị. với những triệu chứng như đau đầu, cơ thể nóng lạnh thất thường. Nhãn cầu lồi có thẻ sẽ không có khả năng chuyển động linh hoạt, tầm nhìn bị thu hẹp.

Thông thường, qua kiểm tra lâm sàng tình trạng sức khỏe chung và sức khỏe tai mũi họng, kết hợp với triệu chứng bệnh nhân gặp phải bác sĩ đã có thể chẩn đoán viêm xoang. Song với một số trường hợp phức tạp, có thể cần đến các phương pháp chẩn đoán viêm xoang khác như như:

Chụp cắt lớp vi tính CT

Chụp cắt lớp vi tính CT là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại, hiện được sử dụng rất phổ biến trong thăm khám và điều trị bệnh. Trong chẩn đoán viêm xoang, chụp CT cho thấy hình ảnh trong các xoang và những bất thường bệnh lý.

Tiêu biểu là hình ảnh các dịch chứa trong hốc xoang, đây là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy bệnh nhân mắc viêm xoang bởi thông thường, trong hốc xoang chỉ có khí. Tình trạng phù nề của niêm mạc xoang cũng giúp chẩn đoán và điều trị tốt hơn.

Một số trường hợp viêm xoang mũi thường xuyên tái phát do cấu trúc giải phẫu bất thường, vì thế chẩn đoán bằng chụp CT rất hữu ích để bác sĩ xem xét phương pháp điều trị thích hợp .

Chụp CT có thể được dùng trong chẩn đoán viêm xoang

2.2. Nội soi mũi

Nội soi mũi họng cũng là phương pháp chẩn đoán thường xuyên được sử dụng với bệnh viêm xoang. Khi nội soi, qua camera rất nhỏ ở đầu ống, bác sĩ có thể quan sát được dịch mủ màu xanh, vàng chảy từ các khe mũi xoang. Cùng với đó là tình trạng phù nề, viêm đỏ, xuất tiết ở các niêm mạc xung quanh.

Kết quả chẩn đoán giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp. Viêm xoang là bệnh lý khó điều trị, dễ tái phát nên kể cả sau khi điều trị khỏi triệu chứng, bệnh nhân vẫn cần điều trị duy trì và tiếp tục theo dõi tình trạng bệnh.

Dựa trên triệu chứng và kết quả chẩn đoán, bác sĩ có thể hướng dẫn điều trị, kiểm soát bằng biện pháp chăm sóc tại nhà hoặc điều trị y tế bao gồm:

Điều trị viêm xoang

Viêm xoang gây ra do sự tích tụ dịch mủ và dịch nhờn trong các xoang, niêm mạc xoang bị viêm sưng nên làm tăng áp lực, ảnh hưởng đến các khu vực xung quanh. Để khắc phục triệu chứng và điều trị từ nguyên nhân, có các biện pháp sau:

Biện pháp chữa nghẹt mũi

Nghẹt mũi do viêm xoang thường dai dẳng, khó khắc phục và gây ảnh hưởng rất lớn đến người bệnh. Nghẹt mũi còn thường đi kèm với cảm giác đau, nhức vùng đầu gần xoang. Để xử lý tình trạng này, bạn có thể đắp một miếng vải ấm và ẩm lên vùng mặt, trán nhiều lần trong ngày. Sau đó xì mũi hoặc dùng nước mũi sinh lý để làm sạch chất nhầy bít tắc trong mũi.

Uống nhiều nước giúp giảm triệu chứng nghẹt mũi do viêm xoang

Tăng cường bổ sung nước bằng cách uống nước, nước trái cây giúp làm loãng dịch nhầy, tăng đề kháng giúp cải thiện bệnh viêm xoang tốt hơn. Bạn cũng có thể dùng một số thuốc không kê đơn để cải thiện triệu chứng.

Thuốc điều trị viêm xoang

Thuốc điều trị triệu chứng và nguyên nhân gây viêm xoang bao gồm:

• Thuốc giảm đau: Cơn đau đầu do tăng áp lực ở trán và má gây khó chịu cho người bệnh, có thể cải thiện được bằng thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol hoặc ibuprofen.

• Thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh hiệu quả với các trường hợp viêm xoang do nhiễm khuẩn, thường khi điều trị triệu chứng khoảng 1 tuần không cải thiện, bác sĩ sẽ xem xét dùng kháng sinh điều trị. Thông thường viêm xoang do vi khuẩn sẽ gây triệu chứng nặng và kéo dài hơn như: đau đầu, sưng mắt, sốt, ho, nghẹt mũi với dịch mũi vàng hoặc xanh, ho,…

• Thuốc làm loãng dịch xoang khác: Giúp bạn giảm tình trạng nghẹt mũi, giảm đau đầu do xoang cũng như dễ dàng làm sạch các dịch viêm tích tụ này. 

Phẫu thuật

Một số thủ thuật can thiệp đơn giản hoặc phẫu thuật sẽ được thực hiện khi các biện pháp điều trị trên không giúp làm sạch xoang. Ngoài ra, viêm xoang do bất thường cấu trúc trong xoang cũng cần được điều trị khắc phục, đặc biệt là viêm xoang gây biến chứng, thường gặp là phẫu thuật sửa chữa vách ngăn bị lệch, phẫu thuật loại bỏ polyp,…

Viêm xoang xảy ra do tác nhân môi trường tác động gây tổn thương, sưng viêm niêm mạc xoang và tăng tiết dịch nhầy. Vì thế, một số biện pháp sau sẽ giúp phòng ngừa viêm xoang tốt, đặc biệt ở những người có hệ xoang yếu, dễ bị viêm nhiễm:

Ngăn ngừa nhiễm trùng hô hấp là biện pháp để ngừa viêm xoang

• Thường xuyên rửa tay sạch sẽ, hạn chế dùng tay đưa lên mũi hoặc đưa vào ngoáy mũi.

• Tránh tiếp xúc với người bị nhiễm trùng đường hô hấp, có triệu chứng ho, sốt, ngạt mũi,…

• Không hút thuốc và tránh xa những người hút thuốc lá.

• Dùng máy tạo độ ẩm để làm ẩm không khí, giữ môi trường sống và làm việc sạch sẽ.

• Tránh xa các chất gây dị ứng như bụi bẩn, lông động vật, phấn hoa,…