Nguyên nhân chính xác gây u xơ tử cung vẫn chưa được biết, nhưng nhiều giả thuyết cho rằng u xơ tử cung là do ảnh hưởng của hormone và/hoặc di truyền.

Theo một số nghiên cứu, hormone estrogen và progesterone có ảnh hưởng đến sự phát triển của u xơ. U xơ phát triển khi nồng độ các hormone này cao, đặc biệt là khi mang thai. Và u xơ có xu hướng nhỏ lại hoặc không phát triển trong thời kỳ mãn kinh hoặc khi dùng thuốc kháng hormone.

Ở phụ nữ bị u xơ tử cung, người ta nhận thấy nội tiết tố tăng trưởng tăng cao, do đó nội tiết tăng trưởng cũng có thể đóng một vai trò nào đó trong sự xuất hiện của u xơ tử cung.

Phụ nữ có nguy cơ bị ung thư tử cung cao hơn nếu:

– Trong độ tuổi 30-40.

– Tiền sử gia đình bị u xơ tử cung. Nếu mẹ bị u xơ tử cung thì nguy cơ con gái bị u xơ cao gấp 3 lần.

– Phụ nữ béo phì có nguy cơ cao gấp 2-3 lần.

– Có kinh sớm.

– Không mang thai.

U xơ tử cung nhỏ thường không có triệu chứng. Do đó u xơ tử cung thường được phát hiện khi đi khám phụ khoa vì lý do y tế khác như chậm có thai, vô sinh, khám thai, tầm soát ung thư phụ khoa.

Các triệu chứng của u xơ tử cung là:

– Chảy máu dưới dạng máu loãng lẫn máu cục. Đây là triệu chứng chính gặp ở hơn 60% trường hợp. U xơ gây chảy máu từ tử cung dưới dạng cường kinh, kéo dài 7-10 ngày và có khi lâu hơn. Dần dần rối loạn kinh nguyệt, rong kinh kéo dài và ra nhiều máu.

– Tình trạng thiếu máu toàn thân, xanh xao, gầy sút (do ra máu kéo dài).

– Khối u chèn ép vào tạng hoặc viêm khung chậu có thể gây đau. Đau ở vùng hạ vị hoặc hố chậu. Đau kiểu tức, nặng bụng dưới. Đau khi đứng và giảm khi nằm.

– Ra khí hư do viêm âm đạo, viêm niêm mạc tử cung hay viêm ống dẫn trứng. Có khi ra khí hư loãng – ít gặp hơn.

– Khối u phát triển có thể xuất hiện triệu chứng: rối loạn tiểu tiện, sờ thấy một khối u to lên ở hố chậu.

Các triệu chứng của u xơ tử cung ở mỗi người có thể khác nhau tùy thuộc vào kích thước, vị trí và sự tiến triển của khối u.

Biến chứng u xơ tử cung thường xuất hiện và ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh khi khối u xơ có kích thước lớn. 

Dưới đây là một số biến chứng u xơ tử cung nguy hiểm bao gồm: 

• Chèn ép các cơ quan xung quanh: Tùy vào vị trí và kích thước, các khối u xơ có thể chèn vào các cơ quan lân cận như niệu quản, bàng quang dẫn đến tiểu nhiều lần, tiểu gấp hoặc cảm giác không thể tiểu hết; gây áp lực lên trực tràng dẫn đến táo bón và chảy máu khi đại tiện…
• Thiếu máu: U xơ tử cung dưới niêm mạc gây ra tình trạng rong kinh (chảy máu kéo dài và nhiều) khiến bệnh nhân bị thiếu máu với các dấu hiệu như thường xuyên mệt mỏi, sắc mặt kém hồng hào, hoa mắt thậm chí là trụy mạch do sốc mất máu;
• Đau khi quan hệ tình dục: Nếu u xơ nằm gần cổ tử cung hoặc âm đạo, chúng có thể gây đau khi quan hệ tình dục;
• Nhiễm khuẩn: Các khối u xơ tử cung thường gây nhiễm khuẩn đường sinh dục hoặc lan sang các cơ quan xung quanh, thậm chí toàn bộ cơ thể;
• Cảm giác đầy bụng hoặc áp lực: Các u xơ lớn có thể gây ra cảm giác đầy bụng hoặc áp lực trong vùng chậu;
• Vô sinh hoặc khó thụ thai: Trong một số trường hợp, u xơ có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai hoặc làm tăng nguy cơ sảy thai thậm chí là vô sinh;
• Gây băng huyết: Đây là một tình trạng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, trong đó u xơ có thể gây chảy máu âm đạo nghiêm trọng và cần được điều trị ngay lập tức.

Nhân xơ tử cung thường được phát hiện khi khám sức khỏe. Bác sĩ có thể sờ thấy một cục cứng ở vùng bụng hoặc thông qua một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh để phát hiện khối u xơ.

• Siêu âm: Siêu âm là phương pháp chẩn đoán u xơ tử cung được sử dụng phổ biến nhất. Hầu hết các khối u được phát hiện thông qua siêu âm tử cung và phần phụ qua ổ bụng. Trước khi siêu âm, chị em cần nhịn tiểu để làm đầy bàng quang, lúc này bác sĩ sẽ đánh giá tổn thương một cách chính xác hơn. Bên cạnh đó một số trường hợp khối u xơ nằm ở dưới niêm mạc cần được siêu âm bằng đầu dò âm đạo

Với các khối u xơ tử cung nhỏ, không ảnh hưởng đến kinh nguyệt hay gây ra các rối loạn khác thì thường chỉ cần theo dõi, khám định kỳ sau 6-12 tháng. 

Với các u xơ tử cung nhỏ gây chảy máu, cần điều trị nội khoa (sử dụng thuốc) để hạn chế sự phát triển của khối u và điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt, hạn chế rong kinh, rong huyết.

Phẫu thuật thường được chỉ định trong các trường hợp:

– U xơ gây biến chứng rong kinh, rong huyết mà điều trị nội khoa không hiệu quả.

– U xơ tồn tại cùng với các tình trạng khác như: u nang buồng trứng, loạn sản cổ tử cung, sa sinh dục…

– U xơ to, chèn ép vùng xung quanh.

– U xơ làm biến dạng buồng tử cung.

– U xơ dưới niêm mạc gây chảy máu và nhiễm khuẩn.

Phẫu thuật điều trị xơ tử cung có thể tiến thành mổ nội soi hoặc mổ mở. Phẫu thuật bao gồm bóc tách nhân sơ bảo tồn chức năng của tử cung, cắt tử cung bán phần hay cắt tử cung hoàn toàn. Việc chọn phương pháp như thế nào sẽ được áp dụng cho từng đối tượng cụ thể theo tuổi tác, tình trạng bệnh lý, số lần có thai và mong muốn có thai.

ho đến thời điểm này, không có phương pháp phòng tránh u xơ tử cung nào được chứng minh là hiệu quả, nhưng một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số thay đổi trong lối sống có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Một nghiên cứu cho rằng, chế độ ăn nhiều đường có mối liên kết với nguy cơ mắc bệnh cao hơn ở một số phụ nữ. Ngược lại, ăn trái cây và rau xanh như arugula, bông cải xanh, cải bắp, súp lơ, collard greens và cải củ cải có thể giúp giảm tỷ lệ mắc u xơ tử cung. Những loại rau này giàu beta-carotene, folate, vitamin C, E, K và các khoáng chất, cũng như chứa nhiều chất xơ.

Tập thể dục đều đặn cũng được cho là có thể giảm nguy cơ mắc bệnh cho phụ nữ.