TỔNG QUAN VỀ BỆNH RỐI LOẠN GIẤC NGỦ

Rối loạn giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến mọi khía cạnh cuộc sống và sức khỏe của người bệnh, bao gồm giảm hiệu suất làm việc, kém an toàn trong làm việc, đi lại, khó tập trung, tăng nguy cơ mắc các bệnh lý mạn tính, suy giảm trí nhớ,… Vì vậy, tốt nhất bạn cần tìm ra nguyên nhân gây bệnh và có phương pháp điều trị kịp thời, nếu không may bị rối loạn giấc ngủ.

THÔNG TIN VỀ BỆNH RỐI LOẠN GIẤC NGỦ

Thuật ngữ “rối loạn giấc ngủ” dùng để chỉ tình trạng người bệnh gặp phải các vấn đề ảnh hưởng đến chất lượng, thời gian hoặc thời lượng giấc ngủ và ảnh hưởng đến khả năng hoạt động bình thường của người đó khi thức. Tình trạng rối loạn giấc ngủ này có thể góp phần gây ra các vấn đề sức khỏe khác, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần.

Năm 1979, Hiệp hội Rối loạn giấc ngủ Hoa Kỳ công bố hệ thống phân loại đầu tiên dành riêng cho các chứng rối loạn giấc ngủ. Theo đó, có đến hơn 100 loại rối loạn giấc ngủ được phân loại dựa trên nguyên nhân, triệu chứng, tác động sinh lý và tâm lý và các tiêu chí khác.

NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH

Trong một số trường hợp, các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn chính là nguyên nhân gây rối loạn giấc ngủ. Ngoài ra, còn có các nguyên nhân khác như:

1. Đang gặp các tình trạng bệnh lý

Người bị dị ứng, cảm lạnh, nhiễm trùng đường hô hấp hay đang gặp các vấn đề về hô hấp thường bị khó thở vào ban đêm và không thể thở bằng mũi. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến rối loạn giấc ngủ.

Bên cạnh đó, người mắc các bệnh lý như bệnh tim mạch, bệnh phổi, bệnh dạ dày,… cũng khó đi vào giấc ngủ hơn và không thể ngủ sâu giấc được.

2. Đi tiểu thường xuyên

Nguyên nhân rối loạn giấc ngủ có thể do bạn uống nhiều nước trước khi ngủ dẫn đến tình trạng tiểu đêm, đi tiểu thường xuyên làm gián đoạn giấc ngủ. Ngoài ra, người bị mất cân bằng nội tiết tố, mắc các bệnh về đường tiết niệu, thận cũng có thể dẫn đến đi tiểu đêm gây rối loạn giấc ngủ.

3. Các cơn đau mãn tính

Các cơn đau liên tục có thể khiến bạn khó đi vào giấc ngủ và thậm chí có thể đánh thức bạn sau khi bạn chìm vào giấc ngủ. Một số nguyên nhân phổ biến nhất của cơn đau mãn tính bao gồm:

  • Viêm khớp;
  • Đau nửa đầu;
  • Đau lưng;
  • Đau cơ xơ hóa;

Trong một số trường hợp, cơn đau mãn tính thậm chí có thể trầm trọng hơn do rối loạn giấc ngủ. Chẳng hạn như người bệnh đau nửa đầu thường khó đi vào giấc ngủ và người bị mất ngủ, ngủ không ngon giấc cũng có nguy cơ bị đau nửa đầu cao hơn.

4. Căng thẳng và lo lắng

Căng thẳng và lo lắng thường có tác động tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ của bạn. Bạn có thể khó đi vào giấc ngủ hoặc không ngủ được.

Ngoài ra, người bị căng thẳng, lo lắng cũng có nguy cơ gặp ác mộng, mộng du, làm gián đoạn giấc ngủ của bạn.

5. Tác dụng phụ của một số loại thuốc

Một số loại thuốc điều trị bệnh có thể gây ra tác dụng phụ làm rối loạn giấc ngủ của bạn, chẳng hạn như khiến bạn ngủ nhiều hơn mức bình thường.

6. Di truyền

Các nghiên cứu cho thấy, nếu các thành viên trong gia đình của bạn như bố, mẹ, anh chị em ruột bị rối loạn giấc ngủ thì nguy cơ mắc bệnh của bạn cũng cao hơn.

7. Các yếu tố khác

Một số yếu tố có thể góp phần gây ra các vấn đề về giấc ngủ, chẳng hạn như:

  • Thường xuyên làm việc ca đêm.
  • Hội chứng jet lag: Tình trạng giấc ngủ bị ảnh hưởng do di chuyển nhanh qua các múi giờ, cơ thể chưa thích nghi được (thường xảy ra khi bạn đi du lịch, công tác đến các quốc gia có sự chênh lệch lớn về múi giờ với đất nước mà bạn đang sinh sống).
  • Sinh hoạt kém lành mạnh, thường xuyên dùng thuốc lá, caffeine và rượu, sử dụng các chất kích thích.

ĐỐI TƯỢNG MẮC BỆNH

Những ai có nguy cơ bị rối loạn giấc ngủ? Theo đó, các nhóm đối tượng sau đây sẽ dễ bị rối loạn giấc ngủ hơn so với những người khác:

  • Giới tính: Rối loạn giấc ngủ dễ ảnh hưởng đến nữ giới hơn nam giới.
  • Tuổi tác: Càng cao tuổi thì chất lượng giấc ngủ của bạn càng suy giảm.
  • Lối sống: Nếu bạn có một lối sống kém lành mạnh, thường xuyên sử dụng rượu bia, đồ uống có cồn hoặc các chất kích thích gây ảnh hưởng đến não bộ, bạn cũng có nguy cơ mắc bệnh lý rối loạn giấc ngủ cao hơn.

DẤU HIỆU NHẬN BIẾT

Các triệu chứng rối loạn giấc ngủ bao gồm rất buồn ngủ vào ban ngày và khó ngủ vào ban đêm. Ngoài ra, còn có những triệu chứng khác tùy thuộc vào dạng rối loạn giấc ngủ mà bạn đang gặp phải.

Một số dấu hiệu rối loạn giấc ngủ thường gặp có thể kể đến như:

  • Đột ngột ngủ gật vào những thời điểm không thích hợp, chẳng hạn như khi đang lái xe, đang trong cuộc họp, đang làm việc,…
  • Cảm thấy khó chịu mỗi khi cố gắng chìm vào giấc ngủ.
  • Bạn thường mất hơn 30 phút mỗi đêm để đi vào giấc ngủ.
  • Có chu kỳ ngủ – thức không đều.
  • Ngưng thở, thở hổn hển, ngáy to trong lúc ngủ.
  • Đi tiểu không tự chủ trong khi ngủ.
  • Thức giấc giữa đêm nhưng không thể ngủ lại được.
  • Có giấc ngủ ngắn, tỉnh dậy sớm.
  • Bị mộng du (rời khỏi giường và di chuyển trong khi vẫn đang ngủ).
  • Có biểu hiện sợ hãi, khóc lóc, la hét,… ngay cả khi đang ngủ.
  • Vào buổi tối và khi bạn cố gắng đi vào giấc ngủ, bạn có cảm giác kiến ​​bò, ngứa ran ở chân hoặc tay của mình và cảm giác này được giảm bớt khi bạn cử động chân.
  • Tưởng tượng ra những tiếng nổ lớn trong đầu nếu bị đánh thức khi đang ngủ.
  • Gặp ảo giác khi bắt đầu giấc ngủ hoặc trong quá trình chuyển đổi giữa ngủ và thức.
  • Không thể nhớ được những hành vi mà mình đã làm trong khi ngủ.
  • Cảm thấy tê liệt hoàn toàn ngay khi thức dậy.
  • Mệt mỏi, uể oải và luôn cảm thấy buồn ngủ, cần được đi ngủ vào ban ngày.
  • Cáu kỉnh, lo lắng, tâm trạng thay đổi.
  • Suy giảm hiệu suất làm việc, học tập.
  • Thiếu tập trung.

BIẾN CHỨNG

CHẨN ĐOÁN

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ

Điều trị rối loạn giấc ngủ như thế nào? Để có thể khắc phục hiệu quả tình trạng rối loạn giấc ngủ, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra, phân loại rối loạn giấc ngủ và nguyên nhân bệnh. Từ đó, bác sĩ sẽ cân nhắc có chỉ định dùng thuốc cũng như các phương pháp điều trị phù hợp, hiệu quả.

Ngoài ra, tại nhà, người bệnh rối loạn giấc ngủ cũng có thể áp dụng một số biện pháp để giúp dễ ngủ hơn và ngủ sâu giấc hơn, chẳng hạn như:

    • Thư giãn, dùng các loại trà thảo mộc hỗ trợ ngủ ngon hơn;
    • Ngâm mình với nước ấm trước khi ngủ khoảng 30 phút;
    • Ngâm chân với nước ấm và muối hồng hoặc các loại thảo dược;
    • Massage cơ thể, tập trung phần đầu và cổ – vai – gáy;
    • Tập thể dục 30 phút mỗi ngày trước ngủ;
    • Giữ cho phòng ngủ yên tĩnh, hạn chế ánh sáng. Phòng ngủ nên được chỉnh ở nhiệt độ mát vừa phải, không được quá lạnh hoặc quá nóng.

PHÒNG NGỪA BỆNH

Chứng rối loạn giấc ngủ có thể được phòng ngừa bằng cách tuân theo một lịch trình sinh hoạt lành mạnh. Theo đó, để hạn chế rối loạn giấc ngủ bạn cần lưu ý:

  • Duy trì lịch ngủ – thức vào một khung giờ nhất định;
  • Không sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ tối thiểu 1 giờ;
  • Tránh các yếu tố căng thẳng, gây kích thích thần kinh (đặc biệt là trước khi ngủ);
  • Duy trì cân nặng hợp lý, bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết;
  • Không dùng rượu bia; thuốc lá; thực phẩm nhiều đường, thực phẩm có chứa caffeine vào buổi chiều muộn hoặc buổi tối;
  • Hạn chế các món ăn nhiều chất béo, dầu mỡ khó tiêu trước ngủ;
  • Tập thể dục, vận động thường xuyên;
  • Uống ít nước trước khi đi ngủ;

Dinh dưỡng

Chế độ ăn uống hằng ngày cũng có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ. Một số loại thực phẩm có thể kích thích chứng rối loạn giấc ngủ của bạn trong khi một số khác lại giúp tình trạng này cải thiện.

Theo nguyên tắc chung, một chế độ ăn uống cân bằng, bổ sung đầy đủ vitamin và chất dinh dưỡng không chỉ giúp mang lại giấc ngủ ngon hơn mà còn hỗ trợ ngăn ngừa các bệnh lý nguy hiểm khác.

Việc tiêu thụ đủ chất dinh dưỡng rất quan trọng đối với chất lượng giấc ngủ con người. Việc thiếu các chất dinh dưỡng quan trọng như canxi, magie và vitamin A, C, D, E và K đều làm tăng khả năng bị rối loạn giấc ngủ.

Để phòng ngừa và điều trị rối loạn giấc ngủ, quan trọng là nên ăn nhiều loại rau và trái cây, hạn chế tiêu thụ quá nhiều thực phẩm không lành mạnh như đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, thức ăn nhiều đường như bánh kẹo, các loại rượu bia và đồ uống có cồn,… Ngoài ra, nên hạn chế các loại thực phẩm có hàm lượng carbohydrate cao vì các loại thực phẩm này có thể làm tăng số lần thức giấc vào ban đêm và giảm thời gian ngủ sâu, khiến bạn bị rối loạn giấc ngủ.